Wat zijn de meest voorkomende spoedtandartsproblemen?

Soms overkomt het je gewoon: een kloppende kies, een tand die plots afbreekt of een zwelling waar je niet gerust op bent. Tandproblemen houden zich helaas niet aan kantoortijden, en soms heb je direct hulp nodig. Maar wanneer moet je écht als een speer naar de spoedtandarts? We zetten de meest voorkomende spoedgevallen op een rij en geven je handige tips over wat je kunt doen voordat je bij de tandarts belandt.

Ernstige tandpijn: als je tanden je ’s nachts wakker houden 🦷

Een beetje gevoeligheid bij warm of koud eten is normaal, maar wat als je kies ineens zo’n helse pijn doet dat je niet meer weet waar je het zoeken moet? Ernstige tandpijn kan door meerdere dingen veroorzaakt worden:

• Diepe gaatjes (cariës): Als tandbederf vergevorderd is, kan het je tandzenuw bereiken en flinke pijn veroorzaken.
• Ontstoken zenuw (pulpitis): Dit gebeurt als bacteriën de zenuw in je tand bereiken. Vaak is een wortelkanaalbehandeling nodig.
• Tandabces: Een ophoping van pus door een infectie, wat kan zorgen voor kloppende pijn en zwelling. Dit moet met spoed behandeld worden om verspreiding te voorkomen.
• Gebroken of losse vulling: Dit kan plotselinge gevoeligheid veroorzaken, vooral bij warm of koud eten en drinken.

💡 Wat kun je zelf doen?
Spoel je mond met lauwwarm water en probeer voorzichtig te poetsen rond de pijnlijke plek. Gebruik eventueel een kruidnagelolie-wattenstaafje voor tijdelijke pijnverlichting en neem een paracetamol of ibuprofen. Maar als de pijn aanhoudt of steeds erger wordt, bel dan direct de spoedtandarts!

Afgebroken of uitgeslagen tand: paniek of actie? 

Je bent aan het fietsen, struikelt met je gezicht naar voren, en… BAM! Je voelt meteen dat er iets mis is in je mond. Een tand kan deels afbreken, volledig losraken of zelfs helemaal uit je mond vliegen. Dit gebeurt vaak door ongelukken, sporten zonder gebitsbescherming of gewoon door iets te hards te bijten.

💡 Wat kun je zelf doen?

• Afgebroken tand: Spoel je mond voorzichtig met water en bewaar het afgebroken stukje in melk of je eigen speeksel. Ga zo snel mogelijk naar de tandarts.
• Uitgeslagen tand: Raap de tand op, maar pak hem alleen bij de kroon (het witte gedeelte), NIET bij de wortel! Spoel hem voorzichtig af met melk of fysiologisch zout en probeer hem direct terug in de kaak te duwen. Lukt dat niet? Bewaar de tand in melk of tussen je wang en kies en ga binnen 30-60 minuten naar de tandarts.

Hoe sneller je handelt, hoe groter de kans dat je tand gered kan worden! ⏳

Opgezwollen wang of abces: een bommetje in je mond 

Een dikke, pijnlijke zwelling in je mond of wang? Dat kan een abces zijn, en dat is serieus. Een abces is een ophoping van pus door een bacteriële infectie, vaak veroorzaakt door onbehandelde gaatjes, een ontstoken wortelpunt of een tandvleesontsteking. Naast zwelling kan het gepaard gaan met koorts, een vieze smaak en zelfs moeite met slikken.

💡 Wat kun je zelf doen?

• Spoel je mond met een zoutoplossing (warm water met wat zout).
• Neem pijnstilling zoals ibuprofen om de pijn te verminderen.
• Vermijd warme dranken en pittig eten.
• Bel direct de spoedtandarts! Een abces kan zich uitbreiden naar andere delen van je lichaam en dat wil je echt niet. Soms is een incisie nodig om de pus te laten weglopen, en in ernstige gevallen krijg je antibiotica.

Losse of uitgevallen vulling of kroon: niet lachen, maar plakken! 

Je bent net lekker aan het eten en ineens voel je iets vreemds in je mond. Je slikt het bijna door, maar dan besef je: je vulling of kroon is eruit gevallen! Dit kan leiden tot gevoeligheid of zelfs pijn, omdat je tand nu onbeschermd is.

💡 Wat kun je zelf doen?

• Probeer het afgevallen stukje te bewaren en spoel je mond met lauw water.
• Als je kroon nog intact is, kun je proberen deze tijdelijk terug te plaatsen met speciale tandheelkundige lijm (verkrijgbaar bij de drogist).
• Vermijd suikers en extreem hete of koude dranken.
• Maak zo snel mogelijk een afspraak bij de tandarts. Hoe langer je wacht, hoe groter de kans dat je tand verder beschadigt.

Bloedingen na een tandheelkundige ingreep: wanneer moet je je zorgen maken? 

Heb je net een tand laten trekken en blijft het bloeden? Normaal stopt een bloeding na een paar uur, maar als het blijft doorgaan, moet je opletten. Een bloedstollingsstoornis, bepaalde medicijnen of een infectie kunnen de oorzaak zijn.

💡 Wat kun je zelf doen?

• Druk een gaasje stevig op de plek en houd het minstens 30 minuten vast.
• Vermijd spoelen met water of speeksel uitspugen, dit kan het stolsel verstoren.
• Eet geen harde of hete voedingsmiddelen.
• Blijft het bloeden na een paar uur? Neem dan contact op met de spoedtandarts.

Een voorwerp tussen je tanden: als flossen niet helpt 

Heb je iets tussen je tanden dat je er niet uit krijgt? Dit komt vaker voor dan je denkt, vooral met stukjes popcorn, visgraten of harde noten.

💡 Wat kun je zelf doen?

• Probeer voorzichtig te flossen, maar forceer niets.
• Gebruik GEEN scherpe voorwerpen zoals spelden of tandenstokers met veel kracht, dit kan je tandvlees beschadigen.
• Als het echt niet lukt, laat de tandarts het verwijderen.

Wanneer moet je direct naar de spoedtandarts? 🚑

Niet elk tandprobleem vereist een spoedafspraak, maar in deze gevallen moet je zonder twijfel direct bellen:

• Hevige pijn die niet vermindert met pijnstilling
• Een uitgeslagen tand (binnen een uur behandelen!)
• Zwelling in je gezicht, vooral met koorts of slikproblemen
• Een aanhoudende bloeding na een tandheelkundige ingreep
• Een kloppend tandabces dat steeds erger wordt

Tandproblemen kunnen vervelend zijn, maar door snel te handelen, kun je erger voorkomen. Heb je last van een van deze spoedgevallen? Neem dan zo snel mogelijk contact op met een spoedtandarts. Zo houd je je mond (en jezelf) gezond! 😁